Alles anders in de Andes

Goed, we vonden in Australië dat het wel wat meer mocht schuren. Wel, we zijn in Zuid Amerika - Peru om precies te zijn - en het schuurt heerlijk. Niet alleen vanwege alle woestijnen of de belachelijk hoge bergen maar vooral omdat het allemaal anders is, anders werkt en anders smaakt.

Peru - een jongensdroom is werkelijkheid geworden. Ik schat in dat ik op m’n achtste voor het eerst de stripboeken ‘Kuifje en de 7 kristallen bollen’ en ‘Kuifje en de Zonnetempel’ las - geloof van m’n vader gekregen - en in een wereld terecht kwam die nieuw, spannend, exotisch en bijzonder avontuurlijk was. Heel ver weg, in een land dat in niks op Ede leek, kleurrijk, woeste bergen en oerwouden en een Inka-volk dat de zon aanbad in plaats van iedere zondag naar de kerk. Het prikkelde mijn fantasie en een eerste bewustzijn over andere vormen van architectuur.

Of ik toen de geweldige humor van Hergé al doorgrondde, de ‘running gags’ met Bobbie, Jansen en Janssen en Zonnebloem, de prachtige scheldkanonades van kapitein Haddock - duizend bommen en granaten - of de filmische kwaliteiten, getekend als een storyboard in klare lijn - ik betwijfel het. Sindsdien tientallen keren herlezen en tot op de dag vandaag ontdek ik nieuwe dingen in deze twee delen. Sterker nog, nu we hier zijn, komen fantasie en werkelijkheid bij elkaar en versterken elkaar. Je kan de albums nu als ebook kopen dus herlezen we ze nu met Peru als decor. De avonturen van…. het bestaat nog!



We kwamen in Lima aan na een reis van 36 uur. Van Hobart naar Sydney, een lange vlucht naar Santiago in Chili en daarna een doorvlucht naar Lima. Een hele bijzondere reis die we waarschijnlijk maar eenmaal in ons leven zullen meemaken: reizen door de tijdzone waardoor we twee keer het begin van vrijdag 6 oktober hebben meegemaakt. Eerst ‘s nachts in Hobart en 14 uur later nogmaals ergens op 11 kilometer hoogte boven de Stille Oceaan. Om 13:00 uur vertrekken in Sydney en 1,5 uur eerder aankomen, om 11:30 uur, in Santiago. Doctor Who, eat your heart out!
Vooruit gaan en toch terug in de tijd. We vlogen met Quantas dus ik noem het van nu af de quantas-mechanica-theorie. Iets met tijd, ruimte en beweging, verzin nog wel een formule. Hoe dan ook, het is ons duidelijk geworden dat de wereld linksom draait en wij rechtsom er tegenin gaan, zal wel eigenwijs zijn.

Overigens gaan we die extra tijd natuurlijk ook wel weer een keertje kwijtraken, helemaal aan het eind van onze reis. Een dag van 13 uur. Ook bijzonder. Tegen die tijd ook heel speciaal: we vliegen dan van de langste dag van het jaar - hoogzomer in Argentinië - naar de kortste dag van het jaar, midwinter in Amsterdam. Nog even niet aan denken.


Lima, een wereldstad qua inwonersaantal. Ongeveer 10 miljoen, eenderde van alle Peruanen. De exacte aantallen zullen blijken na de nationale censo - een volkstelling die - nu ik begonnen ben met schrijven aan dit stuk - gehouden wordt (zondag 22 oktober) en alle winkels, restaurantjes en cafés gesloten zijn en het openbaar vervoer stil ligt. Daarom dus maar schrijven…

Het hele kustgebied van Peru is woestijn en Lima is een van de droogste steden ter wereld. Het regent er nagenoeg niet. Er zijn maar een paar buurten die aantrekkelijk zijn om te bekijken, het historische centrum met haar Spaanse architectuur en de wijk Miraflores waar we ons hotel hadden. Al met al een levendige, vriendelijke sfeer met veel parken en ruimte om te flaneren. Ondanks de enorme hoeveelheid verkeer want wat een auto’s, en bijna alles fungeert als taxi. Overigens niet alleen in Lima maar overal in het land. Veel oude auto’s - de apk is hier nog niet ingevoerd - en je vraagt je af hoe de energietransitie hier gemaakt moet worden, zeker als je al bedenkt hoe langzaam het bij ons in Nederland gaat.

Een fijne stad om na die lange vlucht te acclimatiseren, te wennen aan een andere taal, cultuur, gewoontes, geld en eten. En om plannen te smeden hoe verder te reizen. Al snel vonden we een folder van PeruHop - een busmaatschappij die in etappes precies langs de meeste plekken gaat die wij eerder hadden uitgezocht - luxe nieuwe bussen, hop up - hop off en met drop offs op de gewenste plekken. Helemaal van Lima naar La Paz met alles ertussen waar wij van bedacht hadden naar toe te willen. Geweldig, enorme tijdsbesparing, wel duur - $228 p.p (… nee hoor) maar het geld moet rollen en het liefst met ons erbij. Bedacht door twee Ieren die hier jaren geleden aan het backpacken waren en bedachten dat het slimmer en comfortabeler kon. Nou, gelijk hadden ze, geweldig idee, fantastisch uitgewerkt, we hebben er heel veel plezier van gehad.



Na Lima naar het Nationaal Park Paracas en een overnachting in het kleine vissersdorp El Chaco aan de Pacific Ocean. Met twee aantrekkelijke redenen om er langs te gaan, enerzijds vanwege een enorm woestijn-schiereiland voor de kust, anderzijds een paar eilanden voor de kust - de Islas Ballestas - waar gigantische kolonies zeevogels zitten die al duizenden jaren de boel onderpoepen, het zogenaamde guano. Vogelmest, 10x beter dan koeienmest en waarover daadwerkelijk oorlogen zijn gevoerd tussen Spanje, Chili en Peru. Het zandduinenlandschap prachtig, de eilanden met aalscholvers, sternen, Humbolt-pinguïns, pelikanen en zeeleeuwen overweldigend. Nog nooit zo iets gezien, de eilanden volledig bedekt met vogels terwijl er ook nog tienduizenden rondvliegen. Vandaar ook de ‘mini Galapagos’ waar Darwin min of meer dezelfde ervaringen moet hebben gehad.


Via de zandwoestijnen van Huacachina - prachtig decor, geslapen in een tent maar duidelijk nog geen Nationaal Park want rondcrossen met ronkende zandbuggies en zandsurfen als grootste attracties (beide niet gedaan) - naar de uitgestrekte vlaktes van Nazca. Op deze vlaktes zijn enorme tekeningen gemaakt - geogliefen - van dieren, vogels, planten en tekens, verbonden met een wirwar aan lijnen, waarvan men tot op de dag van vandaag niet weet wat het voorstelt, wie ze hebben gemaakt (aliens…) en waarvoor. Heel oud maar hoe oud weet niemand. Eigenlijk alleen zichtbaar vanuit een vliegtuig. Vergeten door de lokale bevolking en pas in 1939 herontdekt. Mysterieus, spannend, indrukwekkend. We hebben maar drie tekeningen kunnen zien maar hadden gelukkig hierover ook een prachtige tentoonstelling in Lima bezocht. Al met al, ongelooflijk bijzonder.


Daarna door met de nachtbus naar Arequipa - hoogte 2350 m - om direct door te reizen naar de Colca Vallei naar het stadje Chivay - hoogte 3660 m, via de hoogvlaktes Salinas y Agueda Blanca - hoogte 4800 m. Een beetje een vergissing, veel te snel naar grote hoogtes. Heel veel hoofdpijn, misselijkheid en veel te weinig zuurstof. Heel ziek geweest en iedere inspanning te veel.

Achteraf misschien wel goed geweest omdat we na twee dagen weer terug gingen naar 2350 m hoogte, daarna weer omhoog naar Cuzco (3326), omlaag naar Pisac (2750), Ollantaytambo (2800) en Machu Picchu (2410) en weer flink omhoog naar het Titicacameer (3850). Precies zoals bergbeklimmers het ook doen, eerst stijgen, dan weer dalen, enzovoort. Van de hoofdpijnen niet veel last meer gehad, het zuurstoftekort op deze hoogtes gaat nooit wennen. Alle beklimmingen die we hebben gedaan - die Inka’s hadden de onhebbelijke gewoonte om al hun woonsteden tegen zo steil mogelijke berghellingen te bouwen - hebben we minstens tweemaal zo langzaam moeten beklimmen. Onder het voortdurend benoemen: “wat doen we hier, we zijn van -6 m onder de zeespiegel, wat hebben we hier te zoeken”.

Afijn, veel hoofdpijn maar toch alles gedaan wat we wilden doen in Chivay en de Colca Vallei. Chivay een leuk stadje met een mooie markt, tweemaal naar de heetwaterbronnen geweest, een tour door de vallei gemaakt, vroeg in de ochtend het opstijgen van de Condors meegemaakt en een wandeltocht gemaakt naar Oyu Oyu, een voormalige Inka-stad die, net als vrijwel alle Inka vestingen, door de Spanjaarden - Pissarro en z’n mannen - met de grond gelijk zijn gemaakt om de Inka’s te dwingen in Spaanse nederzettingen te gaan wonen, haar zonnegoden af te zweren en goed katholiek te worden en wie niet wilde luisteren werd om zeep gebracht. Als ze al niet stierven door de uit Spanje mee gebrachte ziektes zoals de mazelen en de pokken.


Terug in Arequipa een paar dagen acclimatiseren - veel coca-thee, soroche-pillen en coca-snoepjes - en genieten van een prachtige stad met heel veel Spaanse architectuur, kerken, kloosters, pleinen en parken. Met op de achtergrond drie hoge vulkanen die de stad een geweldig decor geven. Het Monasterio de Santa Catalina een hoogtepunt. Een nonnenklooster als een ommuurde binnenstad met wooncellen als woonblokken, binnenstraten en pleintjes. Heel organisch gebouwd in een mix van traditionele Inka-achtige architectuur in combinatie met Spaanse vormgeving. Een aanraden voor iedereen die in de buurt komt.


Daarna door naar Cuzco - de hub naar Machu Picchu waar echt alle toeristen langs moeten, al was het maar omdat je daar de treintickets en entreekaartjes moet regelen. Geen concurrentie dus pittige prijzen maar een goede manier om de bezoekersaantallen te reguleren - vol is vol - en met max 5000 bezoekers per dag is dat bij Machu Picchu ook echt het geval.

Cuzco ook een erg mooie stad met rondom de bergen. Prachtig centraal plein en kerken - de hoofdpleinen in de steden hebben in alle steden dezelfde naam: Plaza de Armas. Ook hier weer sfeervolle straten en mooie architectuur. Rondom kruipt de stad op tegen de berghellingen wat een mooi decor vormt en ‘s avonds een feeërieke sfeer door alle lampjes rondom.
Cuzco ook ooit de hoofdstad van het Inkarijk dat liep van Quito - nu in Colombia - tot Santiago in Chili. Met exact in het midden van de hoofdwegen die het rijk verbond Cuzco als de navel van de wereld, want zo werd het zonnerijk wel beschouwd. Er is nog veel van terug te vinden maar nog veel meer verloren gegaan. De mystiek is hoe dan ook groot want we weten welbeschouwd bar weinig over deze cultuur. Maakt het misschien wel des te avontuurlijker.


Na Cuzco in twee etappes naar Machu Picchu. Via Pisac - met een grote markt en de prachtig gereconstrueerde Inka-vesting Pisaq met ongelooflijk mooie terrassen waar in de hoogtijdagen alle gewassen werden verbouwd die Peru nu nog beroemd maken. De meest exotische soorten aardappels - jawel, ons volksvoedsel, de aardappel, komt uit Peru - diverse soorten mais, granen, cocaplanten en natuurlijk al die superfood-zaden zoals quinoa, cacao, chiazaad en tarwegras. De foodies kunnen hier helemaal los gaan.


Daarna drie dagen naar Ollantaytambo - een prachtig en oorspronkelijk bergdorp - dat door het toerisme enorm onder druk staat. Enerzijds door de prachtige Inka-stad op de berghellingen naast het stadje, anderzijds vanwege haar treinstation. Alle toerbussen, mini-busjes en tuktuks moeten door het oude dorp, niet op berekend een eufemisme.
De oude opgravingen wonderschoon en tot de verbeelding sprekend, de omgevingen en de bergen rondom minstens zo mooi. Geweldige wandelingen gemaakt over bergen en velden. Ons afvragend waarom vrijwel niemand dit doet maar alleen heel gehaast ‘s ochtends met de bus wordt aangevoerd, op de trein gezet, naar Machu Picchu wordt gebracht, even kan rondkijken om daarna dezelfde trip te maken maar dan terug om ‘s avonds op tijd aan te kunnen schuiven bij het groepsdiner. Misschien maar gelukkig, kunnen wij lekker rustig onze wandelingen maken.


Na Ollantaytambo op weg naar het klapstuk van vrijwel iedere toerist die naar Peru gaat - het bezoek aan Machu Picchu. Onvermijdelijk, je kan - en mag - het niet overslaan. Een plek als een trechter, geen andere manier om er te komen. Verplicht om een toegangskaart te kopen in Cuzco ($50 p.p.) voor een vaste datum en een ochtend- of middag-tijdslot.
De laatste 1,5 a 2 uur reizen naar Machu Picchu verplicht met de trein van PeruRail ($120 p.p. - waren nog de daluren, dubbele prijzen ook mogelijk) en van Aguas Calientes de laatste 8 km bergop met een shuttlebus voor $24 p.p. maar gelukkig wel retour.
Iedere dag van het jaar een onuitputtelijke stroom toeristen die de ‘fuik’ instromen en er vaak nog dezelfde dag weer uitstromen. Het goede nieuws: enorm veel werkgelegenheid, een constante stroom aan buitenlandse deviezen, een beetje overgebleven geld voor het onderhoud van de oude Inka-stad en heel veel blije gezichten omdat ze aan het eind van de dag wel op een ongelooflijk unieke plek zijn geweest.

De trein super-de-luxe met fijne bediening aan boord, met panorama uitzicht waardoor halverwege de rit extra zichtbaar werd dat we van de ene klimaatzone naar de andere reden, van een droog bergklimaat naar sub-tropisch oerwoud - gelijk klam en warm, exotische planten en bossen - het begin van de Amazone, de andere zijde van de Andes. Het spoor door het steeds smaller en ontoegankelijker wordende dal van de rivier Arubamba - die uiteindelijk richting het Amazonegebied stroomt - met rondom enorme steile bergen, de hoogste besneeuwd en met gletsjers, om uit te komen in Aguas Calientes, een dorpje met als enige bestaan het toerisme. Besloten om er een nacht over te blijven om de volgende ochtend zo vroeg mogelijk aan de poort van Machu Picchu te rammelen.

Nou, dat hebben we geweten. Om vier uur op en om kwart over vijf konden we keurig aansluiten bij een rij van al zeker 300 meter van bezoekers met dezelfde plannen maar nog net iets eerder uit hun bed gekropen dan wij luiaards. Direct alle illusies neergeslagen, - van dat rammelen - op de Machu Picchu ben je niet alleen.

Afijn, dan kom je boven en dan weet je direct, dit is uniek, letterlijk en figuurlijk een hoogtepunt: Machu Picchu. De enige reden waarom het er nog is omdat de Spaanse conquistadors het als een van de weinige Inka-vestingen, nooit hebben ontdekt.
Om mysterieuze redenen door haar bevolking verlaten en volkomen in vergetelheid geraakt, overwoekerd door het oerwoud en pas herontdekt in 1911 door de Amerikaan Hiram Bingham. Een stad als een vesting bovenop de meest steile berg die je kan verzinnen met alles, nodig om de bevolking van ongeveer 500 zielen te voorzien. Prachtige terrassen voor landbouw, woonwijken, publieke gebouwen en tempels, straten en pleinen.
Bereikbaar via de Inka-weg vanaf Cuzco, onderweg beveiligd door een aantal militaire buitenposten en boven bij de bergpas, waar je de stad als reiziger bereikt, de Intipunku - de zonnepoort - via waar ‘s morgenvroeg ook de eerste zonnestralen de stad beschijnen. Door de gekozen lokatie uitermate goed verdedigbaar en verder door de ligging voldaan aan religieuze en levensvoorwaardelijke zaken zoals zon, water en vruchtbare grond.

We hebben er gestaan, we zijn er geweest. Heel mooi en bijzonder. Zeker niet als enige maar daar is op deze unieke plek snel overheen te komen. Absoluut de moeite waard. Wel de vraag hoe houdbaar die enorme stromen met toeristen is voor deze bijzondere plek maar in Amsterdam worstelen we met dezelfde vraag. De tijd zal het leren.

Ondertussen zijn we terug in Cuzco waar we vanavond met de nachtbus naar het Titicacameer reizen. Onze avonturen daar vertellen we in ons volgende verhaal over Bolivia want we gaan morgen de grens over en rijden overmorgen door naar La Paz. Nieuwe hoogtepunten - letterlijk naar 3850 m - en belevenissen. U hoort van ons. Voor nu veel leesplezier, sorry maar een beetje een lang verhaal geworden dat - wat ons betreft - vooral vertelt hoe mooi, prachtig en bijzonder Peru is en haar inwoners zijn, daarom!


Heel veel liefs van jami - hier in het Spaans uitgesproken als gami, dus

mucho cariño y grueso beso de gami